Otyłość, nadwaga, siedzący tryb życia, nieuregulowany rytm dobowy… to tylko niektóre z potencjalnych przyczyn insulinooporności, na którą może chorować nawet 20% dorosłych w Polsce! Jak sama nazwa wskazuje, choroba powoduje oporność organizmu na działanie insuliny, wywołując objawy zbliżone do objawów cukrzycy.
Co to jest insulinooproność?
Każdy z nas miał kiedyś sytuacje, w której system np. po wpisaniu hasła lub kodu PIN odmówił nam dostępu pomimo tego, że dane były poprawne. Podobnie jest przy insulinooporności, w której mimo odpowiedniego poziomu insuliny, nasz organizm, a dokładnie mięśnie, tkanka tłuszczowa, wątroba i inne tkanki są obojętne na działanie tego hormonu.
Na skutek tego dochodzi do pewnego rodzaju destabilizacji hormonalnej w organizmie, która „zmusza” naszą trzustkę do zwiększonego wydzielania hormonu insuliny, a to z kolei znacznie pobudza apetyt i sprzyja tyciu. Poziom glukozy we krwi wzrasta, co może doprowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2. Dlatego insulinooporność często nazywana jest również „przedcukrzycą”.
Leczenie cukrzycy i zaburzeń metabolicznych
Skąd się bierze insulinooporność? Jakie są przyczyny insulinooporności?
Insulinooporność, podobnie jak cukrzyca, klasyfikowana jest jako zaburzenie metaboliczne i bardzo często występuje wraz z innymi dolegliwościami. Często mają ją np. osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze.
Choć każdy organizm wykazuje inną wrażliwość na insulinę, to do czynników ryzyka rozwoju insulinooporności należą zarówno predyspozycje genetyczne, jak i styl życia i czynniki środowiskowe – poziom aktywności fizycznej, stopień i rodzaj nadwagi czy otyłości. Zagrożone mogą być również kobiety ze zdiagnozowaną cukrzycą ciążową, które urodziły dziecko o masie ciała powyżej 4 kg lub cierpiące na zespół policystycznych jajników.
Jakie są objawy insulinooporności?
Gdy nasz organizm nie „odczytuje” insuliny, mogą pojawić się objawy przypominające objawy cukrzycy – uczucie głodu, spadki energii po posiłku, tzw. wilczy głód po przebudzeniu, częste oddawanie moczu, ciągłe zmęczenie pomimo wielu godzin odpoczynku. Innym charakterystycznym objawem jest także tzw. brzuch insulinowy, czyli otyłość brzuszna.
Czytaj więcej: Wszystko, co warto wiedzieć o cukrzycy
Choć w większości przypadków otyłość i nadwaga mogą doprowadzić do insulinooporności -tkanka tłuszczowa trzewna (brzuszna) jest aktywnym narządem endokrynnym, który produkuje substancje hormonalne, takie jak leptyna, adiponektyna, rezystyna, a te mogą powodować insulinooporność. Niekiedy jednak mamy do czynienia z sytuacją odwrotną, w której insulinooporność pojawia się pierwsza, powodując problemy z wagą i tycie. W niektórych przypadkach mogą wystąpić również zaburzenia widzenia, problemy z gojeniem się ran lub nawet objawy skórne, takie jak przyciemnienie skóry w okolicach pach, szyi lub dłoni.
Diagnostyka insulinooporności – jak rozpoznać insulinooporność?
Pierwsza diagnoza insulinooporności może być kwestią przypadku – schorzenie może zostać wykryte np. podczas rutynowych badań laboratoryjnych. Jednak nie zawsze podwyższony poziom cukru we krwi musi wskazywać na insulinooporność, ponieważ może za nim stać również nadczynność tarczycy, zespół Cushinga, choroby nerek, schorzenia sercowo-naczyniowe, stan przedcukrzycowy czy po prostu cukrzyca.
Jakie badania wykonuje się w celu rozpoznania insulinooporności?
Podstawowym badaniem diagnostycznym w kierunku insulinooporoności jest test tolerancji glukozy (OGTT), tzw. krzywa glukozowa. Badanie polega na pobraniu 3 próbek krwi: na czczo oraz 1 i 2 godziny po spożyciu roztworu glukozy. Jeśli stężenie glukozy znajduje się powyżej 140 mg/dl, oznacza to stan nasilonej insulinooporności.
Innym badaniem jest także tzw. badanie HOMA-IR, które określa dokładny stosunek stężeń insuliny i glukozy – tzw. krzywa glukozowo-insulinowa. Badanie również wykonywane jest na czczo i po spożyciu roztworu glukozy.
Leczenie insulinooporności
W leczeniu insulinooporności bardzo ważna jest zmiana stylu życia, czyli zadbanie o masę ciała, dostosowanie zdrowej diety, wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej. Dieta powinna być bogata w węglowodany złożone, produkty dostarczające błonnik, produkty niskokaloryczne. W przypadku aktywności fizycznej, należy dążyć przede wszystkim do redukcji ilość tkanki tłuszczowej gromadzącej się w brzuchu i wokół talii. Niekiedy lekarz może zlecić również farmakoterapię, np. przyjmowanie metforminy (metformina). Lek ma na celu uwrażliwić tkanki na działanie insuliny.
Konsultacje diabetologiczne w CONTACT-MED!
W Centrum Medycznym CONTACT-MED w Łodzi diagnozujemy i leczymy insulinooporność, a także wszystkie typy cukrzycy oraz inne schorzenia, które mają podłoże metaboliczne, np. hipoglikemię i hiperglikemię.