Wzrok jest jednym z najważniejszych narządów, ponieważ dostarcza nam aż 80% wiedzy o otaczającym świecie. Oczy i zmysł wzroku są nam potrzebne nie tylko do poznawania otoczenia i wykonywania codziennych czynności, ale również służą nam do pracy. Niestety, zdarza się, że warunki, w których ją wykonujemy, narażają wzrok na ryzyko poważnych powikłań i chorób zawodowych.
Co to jest choroba zawodowa?
Chorobą zawodową nazywamy dolegliwość, która jest wymieniona w wykazie chorób zawodowych (art. 2351 Kodeksu Pracy) i została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku pracy lub bezpośrednio w związku ze sprawowaną funkcją. Co istotne, podejrzenie choroby zawodowej zgłasza pracodawca, lekarz lub sam pracownik.
Jakie są rodzaje chorób zawodowych oczu?
Problemy ze wzrokiem najczęściej wynikają z warunków, które nie sprzyjają zdrowiu naszych oczu. Pracownicy biurowi, którzy na co dzień dużo pracują z monitorami komputerów, skarżą się na zmęczone, łzawiące i przekrwione oczy, zaczerwienione spojówki, uczucie szczypania, pieczenia. Antidotum na niekorzystne działanie ekranów komputerów na oczy może być ochrona w postaci odpowiednich okularów oraz dostosowanie stanowiska pracy. Inaczej jest w przypadku schorzeń wzroku, które mogą zostać wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi obecnymi w środowisku pracy. Wtedy ryzyko „narażenia zawodowego” jest większe i konieczne jest stosowanie specjalnych środków ochrony indywidualnej.
Na choroby zawodowe najbardziej narażone są osoby, których oczy mają długotrwały kontakt z substancjami drażniącymi, np. podczas spawania, pracy z laserami, obserwowania intensywnych punktów świetlnych, pracy przy promieniowaniu cieplnym i ultrafioletowym, pracy przy obróbce metalu, szlifowania, pracy powodującej rozpryskiwanie ostrych cząsteczek, a także przy rozpylaniu pyłów oraz prac ze środkami i kwasami żrącymi – wyjaśnia dr. n. med. Alicja Pas-Wyroślak, specjalistka okulistyki z Centrum Medycznego CONTACT-MED, która na co dzień zajmuje się chorobami zawodowymi oczu.
Wykaz chorób zawodowych wyróżnia kilka rodzajów schorzeń wzroku, które mogą zostać wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi obecnymi w środowisku pracy. Są to:
- zaćma popromienna,
- alergiczne oraz ostre zapalenie spojówek, wywołane promieniowaniem nadfioletowym,
- wirusowe zapalenie spojówek lub rogówki,
- zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymi,
- zmiany zwyrodnieniowe siatkówki lub naczyniówki, wywołane krótkofalowym promieniowaniem podczerwonym lub promieniowaniem widzialnym z obszaru widma niebieskiego.
Choroby zawodowe a wzrok?
Jeśli wykonujemy pracę w warunkach narażających nasz wzrok na uszczerbek, pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy. – W przypadku chorób narządu wzroku, pracę powinno wykonywać się w pomieszczeniach zamkniętych, niezapylonych i niezadymionych. Przeciwskazana jest również praca w miejscach, w których występują gwałtowne zmiany temperatury. Natomiast chorujący na zaćmę powinni unikać promieniowania rentgenowskiego oraz cieplnego. W przypadku jaskry, nie należy doprowadzać do nadmiernego zmęczenia fizycznego i psychicznego i unikać nagłych zmian temperatur, ciśnienia oraz pracy wzrokowej z bliska. Dodatkowo powinno się pracować w dobrze oświetlonym miejscu. Całkowitą niezdolność do pracy powodują ostre stany zapalne rogówki, twardówki, błony naczyniowej oraz świeże odwarstwienie siatkówki – wyjaśnia okulistka z CONTACT-MED.
Chorobę zawodową można stwierdzić zarówno w czasie zatrudnienia, jak i po zakończeniu pracy, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych. Okres, w którym wystąpienie poszczególnych objawów upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej jest podany w wykazie chorób zawodowych i w dużej mierze zależy od rodzaju samego schorzenia. Profilaktyka chorób zawodowych wzroku powinna obejmować regularne wizyty u okulisty oraz podstawowe badania diagnostyczne, najczęściej realizowane jako okresowe badania lekarskie.
Dr n. med. Alicja Pas-Wyroślak to specjalistka okulistyki i chorób oczu, m.in. w zakresie leczenia zespołu suchego oka oraz alergii narządu wzroku. Zajmuje się również diagnozowaniem i leczeniem chorób zawodowych oczu. Doświadczenie zdobywała pod okiem najlepszych specjalistów, absolwentka Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Łodzi. Mimo ogromnego doświadczenia, jakie posiada, nadal rozwija swoje umiejętności – uczestniczy w kursach, a także w konferencjach okulistycznych. Przeprowadza również konsultacje medyczne w języku angielskim oraz rosyjskim. Dr n.med. Alicja Pas-Wyroślak w swojej pracy zawsze kieruje się dobrem Pacjenta, a swoje kompetencje zawodowe potwierdza zdobytymi certyfikatami.